15 βιβλία που πρέπει να έχεις στο κομοδίνο σου
Έχει (σοφά) ειπωθεί πως αυτοί που διαβάζουν έχουν τον κόσμο κι αυτοί που βλέπουν τηλεόραση τον χάνουν. Το διάβασμα είναι απόλαυση κι όπως κάθε απόλαυση, δεν μπορεί παρά να υπόκειται και να αγκαλιάζεται απ' τα γούστα του υποκειμένου που απολαμβάνει.
Οι λίστες που σου λένε τι πρέπει να κάνεις είναι αντιπαθητικές και το γνωρίζουμε. Επίσης, οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι είναι κάτοχοι της Μεγάλης Αλήθειας είναι κι αυτοί τόσο αντιπαθητικοί, όσο οι λίστες τους. Τα ξέρουμε όλα αυτά, γι' αυτό δείξτε μεγαλοψυχία, συγχωρήστε μας το «πρέπει» του τίτλου κι επιτρέψτε μας να το αντικαταστήσουμε ταπεινά απ' το «πραγματικά (πιστεύουμε) ότι αξίζει να διαβαστούν».
Κανείς δεν μπορεί να σας υπογράψει ότι θα αλλάξουν τη ζωή και την κοσμοθεωρία σας για πάντα, ότι θα σας κάνουν καλύτερους ανθρώπους ή ότι θα τα αγοράσετε σε 23 αντίτυπα για να τα χαρίσετε ενθουσιασμένοι σ' όποιον ξέρετε. Η λίστα γράφτηκε από έναν άνθρωπο, επομένως βρίθει υποκειμενισμού (παρά τις προσπάθειες για το αντίθετο).
Σύμφωνα με τη γνώμη του γράφοντα λοιπόν -και μετά από μελέτη πολλών αντίστοιχων βιβλιο-λιστών- τα παρακάτω δεκαπέντε βιβλία σας τα προτείνουμε με το χέρι (και το πόδι) στην καρδιά. Γιατί είναι ταξιδιάρικα, σοφά, συγκινητικά, τρυφερά, σπουδαία.
Θυμίζουμε τέλος, ότι υπάρχουν δύο κίνητρα για να διαβάσεις ένα βιβλίο: το ένα είναι για να το απολαύσεις. Το άλλο, για να καυχηθείς ότι το διάβασες.
Δεν υιοθετούμε. Ο Bertrand Russell το έχει πει. Κι ο Bertrand Russell ήταν φιλόσοφος. Όχι κανένας τυχαίος.
Φύγαμε:
15 . Δον Κιχώτης - του Μιγκέλ Θερβάντες, γιατί ο άνθρωπος ήταν ένας τρελός που αγαπούσε όσο τίποτα τη Δουλτσινέα του και αγωνιζόταν σε δυο τόμους να τη σώσει (κι ας μην υπήρχε τίποτα απ' το οποίο έπρεπε να σωθεί).
14 . Το βιβλίο της ανησυχίας - του Φερνάντο Πεσσόα, γιατί τελικά οι άνθρωποι με ροπή προς την κατάθλιψη και τη συννεφιά, γράφουν τα καλύτερα βιβλία κι αυτός εδώ ο συγκεκριμένος Πορτογάλος καταθλιπτικός γράφει ποίηση σε πεζό λόγο...
13 . Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο - του Μαρσέλ Προυστ, γιατί είναι θλιμμένο και νοσταλγικό και αυτοβιογραφικό και θεωρείται ένα απ' τα κορυφαία έργα του 20ου αιώνα.
12 . Η Μεταμόρφωση - του Φραντς Κάφκα, γιατί στον Κάφκα χρωστάει πολλά η σύγχρονη πεζογραφία και γιατί οι συμβολισμοί αυτής της νουβέλας θα κάνουν το μυαλό σας να πάρει πολλές στροφές.
11 . Ο μικρός πρίγκιπας - του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ, γιατί πώς θα κοιτάξεις στα μάτια το παιδί σου, αν δεν το 'χεις διαβάσει;
10 . Πόλεμος και Ειρήνη - του Λέων Τολστόι, γιατί οι Ρώσοι συγγραφείς γράφουν μαγικά κι αυτό είναι έργο που πραγματικά αξίζει να διαβαστεί.
9 . 1984 - του Τζωρτζ Όργουελ, γιατί θα πείτε «Τα ΄λεγε ο προφήτης!».
8 . Ο Καπετάν Μιχάλης - του Νίκου Καζαντζάκη, γιατί θα σφιχτεί η καρδιά σας απ' το μεγαλείο τόσο της φύσης και του χωροχρόνου του έργου, όσο και της λεβέντικης, ηρωικής ψυχής αυτού του... λεβέντη (ναι, «λεβέντη») ήρωα.
7. Αδερφοί Καραμάζωφ του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, γιατί όπως έχει πει κι ο Κουρτ Βόνεγκατ ό,τι πρέπει να ξέρεις για τη ζωή είναι γραμμένο εκεί μέσα.
6. Σταφύλια της Οργής - του Τζων Στάινμπεκ, γιατί δεν θα ξαναντικρίσετε ποτέ ξανά μετανάστη ή πρόσφυγα με το ίδιο βλέμμα. Και γιατί θα σας κάνει καλύτερους ανθρώπους.
5. Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι του Όσκαρ Ουάιλντ, γιατί αυτός ο φοβερός Ιρλανδός έγραψε λίγο, αλλά πανέξυπνα.
4. Ανεμοδαρμένα ύψη - της Έμιλυ Μπροντέ, γιατί είναι ίσως η πιο πολυδιαβασμένη ιστορία απόλυτου, καταστροφικού, μοιραίου, παθιασμένου έρωτα.
3. Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια- Χάρπερ Λι - Δεν είναι για μεγάλους, αλλά διαβάζεται άνετα και από αυτούς. Είναι από τα καλύτερα έργα που μιλάνε με πάρα πολύ απλά λόγια για τον ρατσισμό και το σοκ του τέλους της παιδικής αθωότητας. Πρέπει να το διαβάσουν όλοι μέχρι τα 15 και όλοι όσοι μετά τα 15 είναι ρατσιστές αλλά δεν το έχουν καταλάβει. (Γι' αυτούς που είναι και το ξέρουν, δεν υπάρχει βιβλίο, γιατί αυτοί δεν ξέρουν ανάγνωση).
2. Μεγάλες προσδοκίες - Τσαρλς Ντίκενς - να σπουδαίο, πολύ σημαντικό Bildungsroman, δηλαδή βιβλίο που μιλάει για την προσωπική ανάπτυξη και εξέλιξη ενός χαρακτήρα, του Πιπ. Μη μου πείτε «είδα την ταινία και δε μου άρεσε», γιατί θα με κάνετε να κλάψω. Το πιο σημαντικό θέμα της ιστορίας αυτής (λέω εγώ) είναι η πάλη των τάξεων και η κοινωνική αδικία, ένα θέμα που καίει και τσουρουφλίζει όπως τότε. Ο Ντίκενς είχε καεί προσωπικά από αυτό το θέμα και το ήξερε πολύ καλά εκ των έσω. (Ο λόγος που είναι άπιαστη η ξανθιά στο βιβλίο είναι ότι ανήκει σε άλλη κοινωνική τάξη, και όχι επειδή είναι ωραία. Ωραία την κάνει στο μυαλό του ο Πιπ επειδή είναι άπιαστη, ξέρετε τώρα εσείς, το έχετε κάνει πάνω από μια φορά στη ζωή σας. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι για την ερμηνεία του χαρακτήρα η Πάλτροου έπρεπε να τιμωρηθεί με φυλάκιση).
1. Ο Ξένος - του Αλμπέρ Καμύ, γιατί δεν γίνεται να μην έχεις διαβάσει Καμύ.
Σημείωση: η λίστα είναι αυστηρά προσωπική. Δεν έχει αξία παρά μόνο στον συνθέτη της λίστας. Παρακαλώ μην επισημάνετε ποια βιβλία είναι καλύτερα από αυτά που έχω διαλέξει, γιατί είναι η γνώμη μου και η γνώμη σας, εξίσου ασήμαντες. Σας παρακαλώ όμως να γράψετε τις δικές σας, αυστηρά προσωπικές σας λίστες.
